پای دیابتی به هر گونه آسیب که در نتیجه مستقیم دیابت یا عوارض آن در پای بیمار بوجود می آید گفته می‌شود. حضور آسیب‌های دیابتی مختلف در پا، سندرم پای دیابتی نامیده می‌شود .مشکلاتی که برای پای افراد مبتلا به دیابت ایجاد میشود ناشی از اختلالات اعصاب محیطی و کم شدن جریان خون اندام است که دیابت مسبب آن است.

کف پا دورترین قسمت بدن از قلب است و نسبت به دیگر بافت های بدن خون کمی دریافت میکند. به همین علت است که در هوای سرد اولین جایی از اندام که سرد میشود پا است.

یکی از محل های شایع زخم پای دیابتی در زیر شست است

اختلالات بینایی هم که از عوارض دیابت است میتواند به ایجاد این عارضه کمک کند. دید کم موجب میشود بیمار نتواند بخوبی جلوی پای خود را ببیند و پا را در موقعیت های نامناسب قرار میدهد که این موضوع احتمال آسیب دیدن پا را بیشتر میکند.

چگونه از بروز زخم در دیابتی ها جلوگیری کنیم؟

1- هر روز پاهای خود را بررسی کنید.

اگر هر گونه تاول، پینه، قرمزی و یا خراش در پای خود مشاهده کردید، فورا آن را درمان کنید. بیماران دیابتی از پوشیدن صندل، کفش جلوباز، کفش تنگ و کفش پاشنه بلند باید خودداری کنند.

2- به پوست خود توجه داشته باشید.

3- پاهای خود را نرم نگه دارید.

به پاهای خود کرم مرطوب کننده بمالید تا نرم بمانند. ولی بین انگشتان پای خود را کرم نمالید، زیرا مرطوب بودن بین انگشتان پا باعث بروز عفونت قارچی پا می شود.

4- جوراب مناسبی بپوشید.

جوراب نخی بپوشید تا عرق پاها را بگیرد. جوراب نایلونی یا پلاستیکی نپوشید. همچنین دقت کنید جوراب شما درز نداشته باشد تا به پا فشار بیاورید.

*. هرگز پاهای سردتان را مستقیما" جلوی بخاری و وسایل گرم کننده قرار ندهید ( این حس سرما ناشی از نوروپاتی یا ایسکمی است و نه سرمای هوا ). بهترین اقدام برای گرم شدن پاهایتان پوشیدن جوراب گرم است.

*. همواره کفش خود را فقط با یک جفت جوراب به پا کنید. از پوشیدن بیش از یک جفت جوراب اجتناب کنید. این کار می تواند باعث ایجاد تاول در پای شما بشود

5- کفش مناسب بپوشید.

پوشیدن کفش مناسب و اندازه پا از بروز تاول در پاها جلوگیری می کند. پوشیدن کفش جلوبسته از زخم شدن و جراحت انگشتان پا جلوگیری می کند.

* حتی در داخل خانه هم صندل جلو بسته بپوشید، ولی هر چند مدت یک بار پاهای خود را از صندل در آورید تا هوا بخورند و عرق نکنند. از پوشیدن کفش‌های جلوباز، صندل، دمپایی و کفش‌های راحتی دارای تسمه‌های بین انگشتی خودداری کنید.

* جهت خرید کفش نو عصرها اقدام کنید. به یاد داشته باشید پاهای شما درساعات بعدازظهر کمی متورم میشوند بطوریکه احتمال دارد کفشی را که صبح خریده اید، در ساعات عصر کمی تنگ بنظر برسد.

*. موقع خرید کفش جدید حتما" هر دو پا را در حالت ایستاده امتحان کنید.

*. از آویزان کردن پاها به مدت طولانی پرهیز کنید. مثلا"حین سوار شدن به اتومبیل، هواپیما، قطار و ... سعی کنید درهر ساعت بمدت 10 دقیقه قدم بزنید و یا با حرکات انقباضی، عضلات ساق هایتان را حرکت دهید.

6- هر روز کفش های خود را بررسی کنید.

بیماران دیابتی به علت بی حسی پاها ممکن است متوجه وجود سنگریزه و یا هر جسم کوچک دیگری در داخل کفش های خود نشوند و با آن کفش ها راه بروند که این کار باعث زخم شدن پاها می شود. لذا هر روز باید داخل کفش خود را ببینید. همچنین دقت کنید که هیچ نوع پارگی یا قسمت سفت و زمختی در داخل کفش شما وجود نداشته باشد تا پاها را زخم کند.

7- هر روز پاهای خود را بشویید.

بعد از شستن پاها، کاملا آنها را خشک کنید، به خصوص بین انگشتان پا را.

8- پینه پا را صاف کنید.

بعد از شستن پاها یا حمام کردن، با استفاده از سنگ پا یا سوهان ناخن کاغذی به آرامی روی پینه پا را صاف کنید. هرگز با قیچی و یا ناخن گیر روی پینه را نبرید.

9- ناخن های پا را کوتاه و صاف نگه دارید.

فرو رفتن ناخن پا در گوشت منجر به بروز مشکلات پا می شود. لذا سعی کنید به طور منظم، پزشک پاهای شما را معاینه کند.

10- بیماری دیابت خود را کنترل کنید.

میزان قند خون، فشارخون و چربی خون خود را اندازه گیری و کنترل کنید،

رژیم غذایی سالم و مناسبی داشته باشید (تحت نظر متخصص تغذیه)،

داروهای خود را به موقع و طبق دستور پزشک مصرف کنید،

به طور منظم ورزش کنید،

سیگار نکشید

چگونه زخم دیابتی را درمان کنیم؟

1- زخم بوجود آمده را فورا با مراجعه به پزشک پیگیری و درمان نمایید .

2- روی زخم فشار نیاورید تا بهبود پیدا کند.

به عنوان مثال اگر زخم زیر پا ایجاد شده است، تا حد امکان از وارد آمدن فشار به این قسمت جلوگیری کنید تا زخم بهبود یابد، زیرا پای بیماران دیابتی زیاد دچار تاول، پینه و زخم می شود.

وقتی زخم خطرناک می شود، فقط درد و ناراحتی ندارد، بلکه باعث تخریب عضلات و حتی استخوان ها می گردد و تنها راه درمان، قطع عضو (قطع کردن پا) می باشد.